Jodenbuurt

Fascinerende kijk op het leven van de joden en de Joodse wijk in Antwerpen

Nergens in België is de joodse gemeenschap in al haar diversiteit zo opvallend aanwezig als in Antwerpen.

Naar schatting 25.000 orthodoxe Joden, onder wie zo’n 7000 ultra-orthodoxen leven er in het centrum van Antwerpen, sterk geconcentreerd in één buurt en erg herkenbaar vanwege hun specifieke kledingvoorschriften. Die zijn maar een onderdeel van de in totaal 613 geboden en verboden waaraan ze zich moeten houden, 24 uur per dag, van de geboorte tot de dood.

Tijdens de rondleiding krijgen we meer info over de extreem gedetailleerde vestimentaire, culinaire en sanitaire leefregels uit de thora (Hebreeuwse bijbel), die op elk moment van de dag in het leven van een orthodoxe Jood opduiken, van de koosjere keuken(s) tot de bedsponde en het toilet. Zo leer je dat tijdens het toiletbezoek niet over zaken uit de thora mag nagedacht worden, wél bij voorkeur over boekhoudkundige zaken.

Letterlijk alles verwijst hier naar een of ander bijbels feit of staat symbool voor iets. En blijkbaar schikt iedereen, vooral mannen, maar ook vrouwen en kinderen, zich zonder morren naar al die regeltjes. Al heeft zo’n baby van een paar dagen natuurlijk niet veel in de pap te brokken over zijn besnijdenis. Anderzijds zijn er wel degelijk trucjes en achterpoortjes om bijvoorbeeld op de Sabbat toch het licht aan te krijgen, de tv aan te zetten of warm eten op tafel te krijgen, via uitgekiende domotica. En zelfs op een klein balkon kan een Handige Jacob nog een loofhut zetten. Verder hebben de Joden niet alleen meer geboden, maar ook meer feesten dan wij, weliswaar ook volgens strikte regels, maar daar mag al eens uit de bol gegaan worden, met echte zatte carnavalstoestanden zoals het Poerimfeest.

In de synagoge, waar de Joodse mannen drie keer per dag moeten gaan bidden. Verder verneem je dat de absolute inactiviteit die op de Sabbat wordt opgelegd best wat voordelen heeft. “Geen vuur maken betekent ook niet roken. Dat betekent dat Joodse rookverslaafden gezonder zijn dan gewone rookverslaafden, want ze roken maar zes in plaats van zeven dagen per week. Bovendien zorgt die levenslange verplichte rustdag ook voor minder burn-outs bij Joden. Anderzijds is twee keer per week een uitgebreid feestmaal misschien toch weer niet zo gezond.

De pièce de résistance van de tour door de Joodse wijk is en blijft een afsluitend diner bij de unieke koosjere keuken(s) van Hoffy’s in de Lange Kievitstraat. We genieten van een driegangen menu met  matses, latkes, humus, gefilte fisch en andere typische hapjes, afkomstig van onverdoofd geslachte dieren met gespleten hoeven of schubben, weggespoeld met een uitstekend proevertje van de Golan-hoogvlakte. Lechaim!

Gastheer Benjamin Hoffman kreeg in zijn restaurant al zoveel heidenen en tv-ploegen over de vloer dat hij als een volleerde conferencier tussen de gangen door zijn Joodse humor serveert: “Jullie hebben die 613 geboden niet gekregen, dus jullie moeten er ook niet naar leven. Een belasting die je niet krijgt, moet je ook niet betalen.” Volgens hem hebben de Joden zich al die geboden trouwens zelf op de hals gehaald: “God zei tegen Mozes op die berg: ‘613 regels, dat krijg ik toch aan niemand verkocht?’ Mozes beloofde dat hij dat wel kon oplossen. Toen hij beneden kwam zag hij daar de Turken, moslims, Joden etc, en dacht: met de Joden kan je altijd goeie zaken doen. En hij vroeg aan de Joden: ‘wie wil er 613 geboden hebben?’ Natuurlijk vroegen die: ‘wat moet dat kosten?’ Gràtis? Geef ze dan maar allemaal!’” 

14u15: Onze gids pikt ons op onderaan de trappen in de lokettenzaal in het centraal  station van Antwerpen en neemt ons mee door de Diamantwijk en Joodse buurt.

's Avonds gaan we voor nog een extra belevenis: eten bij Hoffy’s in de Kievitsstraat.. Uniek en een hele beleving! Benjamin Hoffman vertelt er meer over de 613 regels (248 geboden, 365 verboden), gebruiken en gewoontes, de koosjere keuken, het familieleven, …

Deelname voor de rondleiding en het Jiddisch, koosjer en uitgebreid driegangen diner: 49 euro