Zeker senioren hoef je vandaag niet meer uit te leggen wat cybercrime is. Ze zijn zowat de favoriete doelwitten van gewiekste oplichters on line die kwetsbare webgangers hun geld proberen afhandig te maken met steeds vernuftiger methodes. Niet te verwonderen dat het Neos-hoofdkwartier weer helemaal volliep voor de lezing van Christophe Van Bortel, diensthoofd cybercrime bij de Federale Gerechtelijke Politie. Hij begon zijn even heldere als uitvoerige powerpoint met de vraag aan het publiek: “Wie is er bang van het internet?” En dat bleek geweldig mee te  vallen, bijna niemand wilde voor een cyberangsthaas doorgaan. “Wel, op het einde van mijn lezing zal je dat wel zijn,” verzekerde de politieman.

Want het arsenaal van methodes waarmee cyberhackers op massale schaal argeloze gebruikers bestoken is inmiddels ongelofelijk uitgebreid: hacking, ransomware, malware, phishing, smishing, identiteitsfraude, afpersing via e-mail... ze kwamen allemaal aan bod. Inbrekers komen vandaag niet meer via het raam, maar via je pc, tablet of smartphone. Ze kunnen zich vermommen als je eigen bankier of je kinderen om je geld af te troggelen.

En daarbij moeten we ons geen stelletje pukkelige amateurs in hoodies aan de keukentafel voorstellen, maar echte hackbedrijven die zich als professionele ondernemingen op het web profileren: HAAS (Hacking As A Service) is vandaag een dienstverlening als een andere: wil je voor een paar 100 euro iemand zijn bedrijf helemaal blokkeren? Iemand zijn leven compleet ruïneren via online pesterijen? Voor alles bestaat er een aangepast tarief, met kortingen  voor trouwe klanten. Er staan ook vacatures voor handige hackers die graag snel veel geld verdienen. En de politie moet toegeven dat ze zo goed als machteloos staan om te achterhalen wie er waar ergens ter wereld het zaakje runt en kan gepakt worden.

Hackers zijn here to stay en krijgen via AI steeds betere tools in handen om argeloze gebruikers te misleiden. Een zekere dosis gezond verstand kan al helpen om de meest evidente flaters te vermijden, zoals geen bankbedienden binnen laten die je aan huis even komen helpen. Sterkere wachtwoorden die regelmatig wijzigen en dubbele identificatie zouden we best allemaal in praktijk brengen. Nee, helemaal gerustgesteld waren we niet en een troostrijk drankje met een broodje achteraf was meer dan welkom.

Herman van Waes