Sergio Roberto Gratteri legde op een bevattelijke manier uit hoe deze unieke zangpraktijk ontstond uit een bredere historische traditie van castratie, maar vanaf de late 16^de eeuw specifiek werd ingezet voor muziek. Vanuit de kerkelijke behoefte aan hoge stemmen -terwijl de katholieke kerk ironisch genoeg de opera moreel veroordeelde- groeiden castraten uit tot supersterren binnen de barokopera.

De musicoloog ging in zijn uiteenzetting niet alleen in op de artistieke waarde van de castraten, maar belichtte ook de zware menselijke kant van dit verhaal. Vaak afkomstig uit arme gezinnen en na een zware opleiding in conservatoria ontwikkelden zij een uitzonderlijke vocale techniek : een krachtige, flexibele en briljante stem met een timbre tussen kind en vrouw, gedragen door een ongewoon fysiek postuur dat door de castratie veroorzaakt werd. In het theater werden zij gevierd als virtuoze en vaak grillige diva’s, met enorme lonen en grote artistieke invloed. Tegelijk betaalden ze een grote persoonlijke tol: sociale isolatie, gezondheidsproblemen en een bestaan dat volledig afhing van hun stem.

Tegen het begin van de 19^de eeuw veranderde de muzikale smaak richting realisme en kwamen tenoren en sopranen centraal te staan , terwijl politieke veranderingen, vooral onder Napoleon, de praktijk definitief onder druk zetten. Met zangers zoals Cresentini en Velluti kwam een einde aan het operatijdperk van de castraten terwijl de kerk hen nog tot laat in de 19^de eeuw inzette, tot het pauselijk verbod van 1902. De laatste castraat in de Sixtijnse kapel vertrok er in 1913, waarmee een eeuwenlange en controversiële traditie werd afgesloten.

Wat blijft, is de muziek en het mysterie rond hoe deze stemmen werkelijk geklonken hebben, vandaag herdacht via moderne hoge mannenstemmen , gelukkig zonder de historische gruwel die eraan verbonden was. Om een beeld van deze lezing te krijgen zal volgende link een goede visualisatie zijn. 

(197) Farinelli Il Castrato 1994 Trailer HD - YouTube