Uit onderzoek blijkt dat grootouders die hun kleinkinderen opvangen, langer leven. Het geeft hen een doel en houdt ze langer mentaal en fysiek actief, wat een gunstig effect heeft op de levensverwachting. Maar wanneer je als grootouder plots gebombardeerd wordt tot pleeggrootouder, is ‘zorgen voor’ een ander verhaal. “Pleeggrootouder worden is geen keuze maar iets wat je overkomt” stelt Pleegzorg op haar website.” Alles verandert. Plots mag je niet alleen maar verwennen en ondersteunen, maar ben je verantwoordelijk voor de opvoeding van je kleinkind. Geen evidentie.” Ivo en Christiane, beiden lid van Neos, hebben het aan den lijve ondervonden. Een verhaal van verdriet, vreugde en hoop.

Mariet Janssen

Wanneer de deur opengaat bij Ivo en Christiane in Dilsen-Stokkem, word ik hartelijk ontvangen met de gekende Limburgse gastvrijheid: geurende koffie en heerlijke koekjes. De toon is gezet,  warm en openhartig vertellen ze hun verhaal.

Van zorg naar pleegzorg
Pleeggrootouder word je niet van de ene dag op de andere. Meestal is er een lange voorgeschiedenis en een aaneenschakeling van gebeurtenissen die tot het onvermijdelijke leiden. Ivo: “Ook bij ons ging het om een opeenstapeling van dingen. Misschien is het leven voor onze dochter altijd wel moeilijk geweest. Als kind waren er problemen op school met pestgedrag van andere kinderen. We overwogen toen haar in contact te brengen met een psycholoog maar daar wou ze niet van weten.” Christiane: “Soms werd ze dubbel geraakt: één keer door de pesters en een tweede keer door de straf van de leerkrachten wanneer ze iets terugdeed. Ze liep altijd met het idee dat ze niet goed genoeg was en kon echt donkere gedachten hebben.”
Later ontmoet de gevoelige Evy haar vriend Bér en het gezin krijgt twee kinderen. Alles gaat prima tot het noodlot toeslaat. Ivo: “Dat was meteen de eerste keer dat we onze kleinkinderen moesten opvangen. In 2015 overleed Bér heel plots. Hartaderbreuk. Hij was nog maar in de 40 en de kindjes waren ongeveer 5 en 3. Voor hen een serieuze rugzak en voor Evy een ramp. Ze kon het in haar eentje niet aan. Op dat moment zijn we natuurlijk direct bijgesprongen.”
Christiane: “Eigenlijk ging het daar serieus mis met Evy. Ze had het zo moeilijk dat ze meer ging drinken dan goed voor haar was. Voor de kinderen heeft ze zich lang sterk gehouden maar als ze het niet geplaatst kreeg, nam ze haar toevlucht tot de drank zodat ze even alles kon vergeten.”

Opname of opgave
Ivo: “Hoewel ze zich sterk wilde houden voor de kinderen ging het van kwaad naar erger en begon ze steeds meer te drinken. En wij konden haar op geen manier overtuigen om ermee te kappen. Dat is de aanleiding van alle zorg geweest: wanneer ze gedronken had, bracht ze de kinderen naar ons zodat zij verder kon drinken. Op een gegeven moment is het dan geëscaleerd en werd jeugdzorg erbij gehaald. Christiane: “We hadden haar nog gewaarschuwd dat ze zich moest herpakken of ze zou haar kinderen kwijt geraken maar dat hielp niet. Net na corona kon ik haar overtuigen om zich te laten opnemen. Het klinkt hard maar ik gaf haar twee keuzes: opname of de kinderen opgeven. Gelukkig heeft ze toen de juiste beslissing genomen. Alleen heeft het niet onmiddellijk het gewenste resultaat opgeleverd. Tijdens één van de weekends dat ze naar huis mocht, had ze opnieuw te veel gedronken…”

Alles voor de kleinkinderen
Jeugdzorg neemt het heft in handen en er komt een gesprek met de hele familie. Ivo: “Die meeting met jeugdzorg heeft alles in een plooi gelegd. Christiane en ik wilden onder geen beding dat de kinderen geplaatst werden. Wij hebben toen voorgesteld om - samen met onze andere dochter - voor de kleinkinderen te zorgen, zolang Evy dit niet kon. Evy’s zus nam haar dochtertje op en onze kleinzoon kwam bij ons terecht. Na verloop dan tijd kwam de zorg voor beide kinderen volledig bij ons terecht omdat Veerle bij een val haar enkel en elleboog verbrijzeld had en dus zelf zorg nodig had.” Ivo en Christiane zetten zich ten volle in. Christiane: De kinderen werden aan ons toegewezen en mochten niet naar huis totdat Evy kon bewijzen dat ze gestopt was met drinken en haar leven terug op de rails had. Wij deden intussen alles voor de kleinkinderen. We namen de rol van ouder op ons. We gingen naar school voor de oudercontacten. We brachten ze naar bivak en naar hun hobby’s en gingen soms samen een weekendje weg. Alles stond in het teken van de kleinkinderen en ons leven stond ‘on hold’.”
Ivo: “Gelukkig zijn de kinderen hier goed uit gekomen. Onze kleindochter doet het heel goed op school. Chapeau dat ze ondanks alles zo mooi presteert. Ze praat niet zo gemakkelijk en is naar een psycholoog geweest om te voorkomen dat ze zich helemaal zou afsluiten.” Christiane: Ook onze kleinzoon doet het heel goed. Hij heeft ADHD en dat maakte het voor ons extra zwaar want ook wij moesten leren om daar goed mee om te gaan. Gelukkig werd hij op school goed opgevangen en kon ook hij terecht bij een psycholoog. Zij lieten ons weten dat hij zich heel goed voelde bij ons. Dat doet deugd!”

Kracht van muziek
De toekomst ziet er intussen veelbelovend uit. Ivo: “Het gaat goed met Evy. Ze heeft sinds twee jaar geen druppel alcohol meer gedronken en wil het niet meer. Stilletjesaan durven we te geloven dat ze het echt onder controle heeft. Helemaal gerust zijn we nog niet maar het vertrouwen in haar kunnen, is er wel. En, als ik de kleinkinderen nu zie, durf ik te denken dat wij misschien toch goed voor hen gezorgd hebben en dat alles goed komt…”
Vreugde en verdriet zijn twee kanten van het leven. Hun portie leed hebben Ivo en Christiane gehad. Maar ook vreugde, zot doen en genieten van het leven, hebben hun plaats en houden de balans in evenwicht. Ivo is een muzikant in hart en nieren. Ivo: “Voor bijzondere gelegenheden componeer ik een speciaal nummer. Bijvoorbeeld toen mijn favoriete voetbalploeg Patro Eisden kampioen speelde. 

Onze beurt
Ivo en Christiane hebben een zware tijd achter de rug. In die periode voelden ze zich bang, leeg en bezorgd. Bang dat er iets zou gebeuren; leeg omdat het al zolang aansleepte en bezorgd om de kleinkinderen. Toch hebben ze absoluut geen spijt van hun beslissing. De kleinkinderen doen het heel goed en zijn geweldig dankbaar voor hetgeen ze allemaal gedaan hebben! Ook Evy is hen enorm erkentelijk en gaat volop voor haar herstel. Dat is voor hen het allerbelangrijkste. Maar nu is het hun beurt. Christiane: “We hebben tegen de kinderen gezegd: ‘Vanaf nu draaien we de rollen om, wij doen waarin wij goesting hebben zonder eerst rekening te houden met één van u! Als ze ons bellen en we hebben een afspraak, dan moeten ze een andere oplossing zoeken.” Ivo: “Als we de kans hebben, zijn we weg. Zonder pardon. We reizen veel en proberen alle activiteiten van Neos die ons interesseren mee te doen. We leven nu echt!