Op 13 november vulde de Erasmuszaal van het Federaal Parlement zich met een bijzondere mix van stemmen: actieve senioren van Neos, medische experten en beleidsmakers kwamen samen rond één thema dat ons allemaal nauw aan het hart ligt: hoe we ouderen beter kunnen beschermen via vaccinatie. Het sensibiliseringsevenement 'Vaccinatie is kinderspel, maar niet voor ouderen', georganiseerd door Neos, legde de kloof bloot tussen het goed georganiseerde systeem voor kinderen en de versnipperde aanpak voor volwassenen.

Maarten Peeters

Van kind naar grootouder

In België zijn vaccinatieprogramma’s voor kinderen al decennialang een succesverhaal. Ouders ontvangen automatisch uitnodigingen, de opvolging is eenvoudig en de vaccinatiegraad blijft hoog. Bij volwassenen en ouderen is de realiteit heel anders. Daar moeten mensen vaak zelf uitzoeken welke vaccins ze nodig hebben, wanneer ze zich moeten laten inenten en of het vaccin al dan niet wordt terugbetaald. Het gevolg is dat veel ouderen, ondanks hun bereidheid, niet voldoende beschermd zijn tegen ziekten met mogelijke ernstige gevolgen voor ouderen zoals griep, pneumokokken, gordelroos of RSV.

“Onze leden geloven in vaccinatie, maar ze botsen op een systeem dat niet meegroeit met hun leeftijd", zei Martin De Loose, directeur van Neos vzw. “Kinderen worden automatisch uitgenodigd, maar ouderen moeten zelf het overzicht bewaren. Wij pleiten voor een duidelijk vaccinatieschema, herinneringen en automatische uitnodigingen – precies zoals bij kinderen.”

De stem van de senioren

De bijeenkomst was het sluitstuk van een campagne over ouderenvaccinatie. Centraal stond de Neos-bevraging bij 356 leden. De uitkomst was opvallend positief, maar tegelijk ook verhelderend. 95% van de respondenten vindt vaccins doeltreffend, 88% beschouwt ze als veilig, en 79% vindt vaccinatie belangrijk op oudere leeftijd. Toch gaf bijna de helft aan niet precies te weten wanneer vaccins nodig zijn of welke ze al gekregen hebben. Ook minder bekende vaccins, zoals die tegen RSV (59%) of gordelroos (32%), zijn nauwelijks vertrouwd terrein.

Ouderen blijven sterk vertrouwen op hun huisarts, 94% volgt hun raad, maar 3 op de 10 zeggen dat hun huisarts zelden over vaccinatie spreekt. De meerderheid vindt dat er nood is aan duidelijke informatie, herinneringen en een gemakkelijker toegang tot vaccins, liefst via hun vertrouwde zorgverlener. “Het vertrouwen en de wil is er", zegt Martin De Loose, “maar wat ontbreekt, is structuur en informatie op maat. Mensen willen zich beschermen, maar weten vaak niet waar te beginnen.”

Partners in preventie

In het parlement werd dat gevoel tastbaar gemaakt. In duo’s gingen Neos-leden in gesprek met parlementsleden over hun persoonlijke ervaringen met vaccinatie. Samen bezochten ze een interactieve vaccinatiebooth en informatieve banners die de kloof tussen kind- en ouderenvaccinatie in beeld brachten. Tijdens de plenaire sessie legden Pierre Van Damme (Universiteit Antwerpen) en Yves Van Laethem (Voorzitter van de Hoge Gezondheidsraad) uit waarom levenslange vaccinatie noodzakelijk is. “We moeten af van het idee dat vaccinatie iets is voor jonge mensen", zei Van Damme. “De wetenschap is duidelijk: vaccins redden levens, ook op oudere leeftijd.”

Neos-leden brachten zelf concrete oplossingen naar voor: automatische uitnodigingen via de huisarts, vaccinatie in de apotheek, of een digitaal overzicht van alle vaccins per persoon. Conclusie: ouderen willen niet alleen aangesproken worden als patiënt, maar zijn ook partners in preventie.

Gezond ouder worden is geen toeval

Uit de campagne en het evenement spreekt het geloof van ouderen in preventie via vaccinatie. Ondersteuning is daarbij cruciaal. Geen verplichting, wel duidelijkheid, toegankelijkheid en opvolging. Neos zal dit thema blijven aankaarten bij beleidsmakers, zodat vaccinatie ook op oudere leeftijd een vanzelfsprekend onderdeel wordt van goede gezondheidszorg.

Bewustwording werkt. Wanneer ouderen hun stem laten horen, komt beleid in beweging. Neos wil een samenleving waarin gezond ouder worden geen toeval is, maar het resultaat van weldoordachte beleidskeuzes.